De jaarlijkse herdenking van de opstand van 14 oktober 1943 in Sobibor vond dit jaar plaats op zondagmiddag 20 oktober in Nationaal Monument Kamp Amersfoort. Er waren ongeveer 90 donateurs en geinteresseerden naar deze middag gekomen. Naast een lezing over Aleksander Pechersky, de leider van de opstand, werd er een film vertoond over het getto van Warschau.
Prof. dr. Selma Leydesdorff (Universiteit van Amsterdam), onder andere bekend van haar interviews met nabestaanden en overlevenden van Sobibor, sprak over haar onderzoek naar een van de leiders van de opstand, Aleksander Pechersky. Aan de hand van door haar gevonden nieuwe bronnen ging zij dieper in op zijn level zowel voor als na de opstand. Zij vatte het zelf samen als ‘een triest verhaal van een bijzondere man’. Aleksander Pechersky heeft nooit erkenning gekregen van de Russische overheid voor zijn bijdrage aan de opstand, echter er is hoop. Afgelopen 14 oktober is in een synagoge in Moskou Aleksander Pechersky herdacht in bijzijn van mensen van de Russische regering, een stap in de goede richting.
Na een korte pauze werd de documentaire A film unfinished over het getto van Warschau vertoond. Deze documentaire uit 2010 is gebaseerd op originele archiefbeelden gemaakt door de nazi’s in mei 1942, twee maanden voor de start van de deportaties naar Treblinka. Regisseur Yael Hersonski plaatst de archiefbeelden in hun context en ontmaskert het achterliggende doel van deze vergeten nazipropagandafilm. In de documentaire geven overlevenden van de Shoa commentaar op de confronterende beelden en wordt een van de Duitse filmmakers gevraagd naar de bedoelingen van het filmen. Ook werpen de beschrijvingen uit het dagboek van de voorzitter van de Joodse Raad van het getto van Warschau een ander licht op de beelden. Al met al een heftige film op deze zondagmiddag.
De middag sloten we af met een borrel op het leven, die konden we na deze documentaire wel gebruiken.
De lezing van Prof. dr. Selma Leydesdorff wordt nogmaals gegeven op 27 oktober bij het Genootschap voor de Joodse Wetenschap in Nederland:
Locatie: Joods Cultureel Centrum, Van der Boechorststraat 26 te Amsterdam
Tijd: 10.30 uur (de zaal is vanaf 10.00 uur open)
De volledige tekst van de lezing over Aleksander Pechersky vindt u hier.
