Kaatje en Veronica Wurms

Kaatje Wurms (19 augustus 1927 –2 april 1943 Sobibor) en Veronica (Femma) Wurms (4 mei 1929 – 2 april 1943 Sobibor) werden in Amsterdam geboren als dochters van Simon Wurms (Amsterdam, 18 april 1905 – Auschwitz, 31 maart 1944) en Rachel Buijtekant (Amsterdam, 5 juni 1907 – Sobibor, 2 april 1943).

Simon Wurms was koopman, en handelde in ‘lompen’ en later als bontwerker.

Hij scheidde van Rachel Buijtekant en hertrouwde op 16 augustus 1939 met Johanna (Hanna) Voorzanger (Rixdorf Berlijn 29 januari 1911 – Auschwitz, 30 november 1943). Uit dit huwelijk werd Rob Wurms geboren (Amsterdam, 2 februari 1943 – Amsterdam, 24 maart 2011).

Kaatje woonde bij haar moeder op de Weesperstraat 36 II te Amsterdam en waarschijnlijk woonde Veronica ook bij haar moeder  (tot het transport naar Westerbork). Kaatje was doofstom en zat op de ‘Dovenschool’ (achter de Hortus). Van Veronica (Femma) is helaas weinig bekend.

Hun halfbroer, Rob Wurms heeft de Shoah overleefd in onderduik. Hij trad als mede aanklager op in het Demjanjukproces. Zijn requisitoir werd op 14 april 2011 in de rechtszaal van München voorgedragen door zijn advocaat. Rob heeft de uitspraak van het proces niet kunnen meemaken, omdat hij onverwachts op 68 jarige leeftijd op 24 maart 2011 overleed.

In zijn requisitoir beschrijft Rob zeer indringend het lot van zijn halfzusjes Kaatje en Veronica.

Pleidooi van Rob Wurms uitgesproken tijdens het Demjanjukproces (2009-2011).

‘Achtenzestig jaar geleden ben ik geboren, in een Joods gezin, in Amsterdam. Krap twee maanden daarna, op 27 maart 1943, werden mijn twee halfzusjes Kaatje en Veronica Wurms samen met hun moeder, Rachel Wurms-Buijtekant, opgepakt.  Via Kamp Westerbork werden ze op 30 maart 1943 doorgestuurd naar vernietigingskamp Sobibor. Na drie dagen kwamen ze aan, op 2 april, en werden er, na te zijn beroofd en vernederd, diezelfde dag nog vermoord.  Mijn zusje Kaatje was 15 jaar oud en ze was doof. Veronica was 13.

Met mijn zusjes en hun moeder is nog een groot aantal leden van mijn familie in Sobibor vermoord. Toen dit proces begon, in het najaar van 2009, nu alweer bijna anderhalf jaar geleden, was ik emotioneel niet goed in staat hun namen voor uw rechtbank uit te spreken. Nu kan ik dat wel en daarom zal ik nu hun namen noemen:

Mijn neef Juda FRANK geb. 01-09-1913 in Amsterdam omgebracht 11-06-1943, Sobibor 29 jaar oud; zijn broer, mijn neef Hartog FRANK
geb. 18-08-1915 in Amsterdam omgebracht 09-07-1943, Sobibor 27 jaar oud en zijn vrouw, Flora FRANK-WEGLOOP geb. 12-05-1915 , Amsterdam omgebracht 11-06-1943, Sobibor 28 jaar oud en hun zoon Meijer FRANK geb. 02-06-1941 omgebracht 11-06-1943, Sobibor 2 jaar oud; mijn tante Hendrika WURMS-NEETER geb. 15-03-1894, Groningen omgebracht 11-06-1943, Sobibor, 49 jaar oud; haar dochter, mijn nichtje Judith WURMS geb. 23-07-1932, Amsterdam omgebracht 11-06-1943, Sobibor 10 jaar oud; mijn tante Lena WURMS-WORMS geb. 19-11-1909, Amsterdam omgebracht 09-04-1943, Sobibor 33 jaar oud; haar dochter Clara WURMS geb. 14-06-1938, Amsterdam omgebracht 09-04-1943, Sobibor, 4 jaar oud

mijn tante Saartje FRANK-WURMS geb. 30-01-1908, Amsterdam omgebracht 21-05-1943, Sobibor 35 jaar oud; haar zoon Juda FRANK geb. 05-02-1937, Velsen omgebracht 21-05-1943, Sobibor 6 jaar oud

en haar dochter Mietje Anna FRANK geb. 19-07-1939, Velsen omgebracht 21-05-1943, Sobibor 3 jaar oud; mijn grootvader Levie VOORZANGER geb. 06-12-1884, Amsterdam omgebracht 21-05-1943, Sobibor 58 jaar oud.

Graag, zo graag, had ik ze allemaal gekend.  Zo graag was ik met ze opgegroeid en had ik tegen mijn vriendjes kunnen opscheppen over mijn grote zussen. Die droom werd 68 jaar geleden, lang voordat ik hem kon gaan dromen, in de kiem gesmoord.

Soms probeer ik me voor te stellen, ik kan me daaraan niet onttrekken, wat ze hebben moet doorstaan: de angst, de pijn, het verdriet, de verstikking.

Ik ben niet opgegroeid met ze, heb ze niet gekend. Wist überhaupt niet hoe ze eruitzagen. Tot zondag, 17 oktober 2010. Bij de onthulling van een monumentje voor de door de nazi’s vermoorde dove Joodse kinderen ontmoette ik onverwacht Kaatje’s vroegere schoolvriendin. Ze zaten in dezelfde klas van de – niet-Joodse, algemene – dovenschool in Amsterdam. Ze liet me een klassenfoto uit 1942 zien, waarop beiden duidelijk te herkennen zijn. Sindsdien draag ik Kaatjes portret bij me.

Dat klasgenootje, nu een vrouw van in de 80, vertelde erbij dat Kaatje een heel vrolijk meisje was en een durfal. Nu, vandaag, voor uw rechtbank, schep ik over haar op. Mijn zusje Kaatje was vrolijk en durfde alles, ondanks haar doofheid. Van Veronica weet ik, tot mijn verdriet, nog steeds heel weinig.

Daarom, om de moord op twee meisjes, kinderen nog, met hun dromen en verwachtingen van het leven dat, dachten ze, nog voor ze lag, om de moord dus op mijn zusjes en mijn andere familie, om de moord op zoveel anderen, vraag ik om veroordeling van verdachte.

Is het tegen verdachte geleverde bewijs dan voldoende om tot een veroordeling te komen? Het is uiteraard aan uw rechtbank om die vraag te beantwoorden. Ikzelf ben ervan overtuigd dat dit het geval is: de verdachte heeft meegedaan, plichtsgetrouw en met inzet. Hij heeft zich eraan kunnen, maar niet willen onttrekken. Hij heeft dat in ieder geval niet gedaan, maar is tot het einde toe de zaak van de moord op de Joden toegewijd geweest.

De verdachte heeft ervoor gekozen om te zwijgen. Daartoe had hij het recht. Hij heeft geen verklaringen afgelegd en was liggend en soms slapend in de rechtszaal aanwezig. Zo probeerde hij zich aan de confrontatie met zijn eigen wandaden, en aan het afleggen van verantwoording tegenover de rechtbank, de openbare aanklager, de Nebenklaeger en hun advocaten, te onttrekken.

De verdachte heeft dus gezwegen, de verdediging heeft geschreeuwd. Daartoe had deze wat mij betreft niet het recht. Hoe dan ook, ik kon er maar niet van onder de indruk geraken. Integendeel, mijn bereidheid tot enig begrip voor het beroep van de verdediging op moeilijke omstandigheden die mogelijk een rol hebben gespeeld bij de afschuwelijke misdaden van verdachte, is zo tot vrijwel nihil gereduceerd.

Ik acht verdachte daarom schuldig aan medeplichtigheid aan moord op heel veel mensen. Onder hen mijn zusjes Kaatje en Veronica Wurms, 15 en 13 jaar oud. Ik verlang daarvoor de maximale straf. Ik acht dat rechtvaardig en ik hoop en bid, dat dit tenminste één massamoordenaar in spe ervan zal weerhouden een massamoordenaar te worden’.

Bron en foto’s: Shifra Wurms, echtgenote van Rob Wurms