Klik op onderstaande link (Polenreis 2019) en u treft een uitgebreid verslag van Martijn Pellis, leraar Moller Lyceum en begeleider Jeugdconferentiereis 2019.
Semyon Rosenfeld, de laatst overlevende van de opstand van Sobibor, is overleden.
Lees hier het artikel uit de NRC
Lees hier het artikel uit The Times of Israel
Recentelijk promoveerde Ad van Liempt op een onderzoek over Gemmeker, de kampcommandant van Westerbork.
Hij las alle, vaak geheime dossiers in Nederlandse en Duitse archieven en sprak met tal van betrokkenen in Nederland en Duitsland – zelfs met twee nog levende dochters van Gemmeker. Het resultaat is deze biografie van een sluwe schrijftafelmoordenaar, een verhaal vol cynisme en machtsmisbruik, met daartegenover de peilloze tragiek van Gemmekers slachtoffers. Ad van Liempt (1949) was medeoprichter en eindredacteur van het geschiedenisprogramma Andere Tijden en tevens ambassadeur van Stichting Sobibor. Van Liempt schreef talloze boeken over de Tweede Wereldoorlog, waaronder De oorlog, Kopgeld en De Drogist.
Lees hier een recensie in het NRC.
Gemmeker was verantwoordelijk voor de deportatie van meer dan tachtigduizend joden vanuit Westerbork naar de vernietigingskampen. Meestal gaf hij persoonlijk, ‘met een wenk met de hand’, het vertreksein voor de treinen. Albert Konrad Gemmeker, commandant van Kamp Westerbork. Na de oorlog kreeg hij tien jaar. Wegens goed gedrag was hij na zes jaar weer vrij: in 1951 was hij weer terug in zijn geboortestad Düsseldorf. SS-Obersturmführer Albert Gemmeker was charmant. Ad van Liempt deed diepgaand onderzoek naar de ‘gentleman-commandant’, van wiens reputatie weinig overblijft. Gemmeker was een bureaucraat, die zijn meerderen blindelings gehoorzaamde. Op enige empathie met de slachtoffers viel hij niet te betrappen. Later deed hij alles om zijn verantwoordelijkheid te ontlopen of op anderen af te schuiven. Hij heeft zijn leven lang ontkend dat hij wist welk lot de Joden in het oosten te wachten stond. Na zijn terugkeer naar Düsseldorf probeerde de Duitse justitie nog bijna twintig jaar zijn onbevredigende berechting in Nederland te corrigeren, uiteindelijk zonder resultaat.U kunt dit boek bestellen.
Gebonden, 382 bladzijden
Prijs: € 34,99
eBook: € 17,99
ISBN 9789460039782
Bestel op bruna.nl
Dinsdagavond 7 mei was in het Leeuwarder Tresoar, de bewaarplaats van de geschiedenis van Fryslân, een lezing-avond over Sasha Pechersky en de opstand in Sobibor. Voorafgaand aan de lezing van prof. Selma Leydesdorff hield Halbe Hageman een uiteenzetting over de Friese Joden en Sobibor. Na haar lezing werd Selma Leydesdorff geïnterviewd door Gerben Hoogterp van Stichting Sobibor over haar Pechersky studie. Deze studie bevat het uitgebreide archiefonderzoek en de vele gesprekken met ooggetuigen en familieleden wereldwijd. We mochten ons verheugen op ruime belangstelling (de bibliotheek-zaal was vol en uitverkocht!) van een betrokken publiek. Na twee uren aandachtig samen zijn sloot voorzitter Siem van der Woude van Tresoar af met een dankwoord aan alle aanwezigen en het beeld van de gebroken spiegel, waarin wij de verhalen en mensen van Sobibor zien.
Veel belangstelling
Gerben Hoogterp in gesprek met Selma Leydesdorff
Informatie publicatie
Op 14 oktober 1943 leidde Sasha Pechersky een massale ontsnapping uit het vernietigingskamp Sobibor in Polen. Dit was de enige succesvolle opstand van gevangenen in de Tweede Wereldoorlog. Maar toch kreeg Pechersky hiervoor later nooit de publiekelijke erkenning die hij verdiende. Selma Leydesdorff biedt een fascinerend inzicht in een cruciale periode in de geschiedenis. Leydesdorff (1949) is historica en emeritus hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam.
U kunt dit boek bestellen
Paperback, 352 bladzijden
Prijs: € 25,99
Lees hier meer over de opstand in Sobibor.
Een luchtige pelgrimstocht
Het spook van de oorlog is voor kinderen te groot om te begrijpen. Nu pas neemt Margalith Kleijwegt afscheid van haar opa. In Sobibor. Met een zelfgemaakte gedenksteen.
Margalith Kleijwegt is oud-redacteur van VN en heeft indertijd ook verslag gedaan van het Demjanjuk proces.
Lees haar prachtige en pijnlijke artikel in De Groene Amsterdammer.
Hoe ruim 2500 Joden door ontduiking van rassenvoorschriften aan de deportaties zijn ontkomen
In januari 1941, ruim een half jaar na de Duitse invasie, moest iedereen met Joodse grootouders zich aanmelden bij het lokale bevolkingsregister. Omdat terecht gevreesd werd dat de aanmelding zou worden vergeleken met het bevolkingsregister leek knoeien niet raadzaam. Maar later diende ruim 3% van de Joodse bevolking bij de bezetter een herzieningsverzoekschrift in. Er bestond twijfel over de Joodse afkomst, zo stelden de verzoekers. Ruim 2500 Joden wisten vervolgens door deze ontduiking van rassenvoorschriften aan de deportaties te ontkomen. Samen met de ruim 1200 mensen die het niet hebben overleefd, kozen ze ervoor om het heft in eigen handen te nemen. Dit boek beschrijft hoe dit kon gebeuren.
Petra van den Boomgaard (1965) is historicus en jurist en tevens bestuurslid van Stichting Sobibor. Voor dit onderzoek gebruikte ze als eerste alle persoonsdossiers van het oorlogsarchief van de Rijksinspectie voor de bevolkingsregisters, de Collectie Calmeyer. Op 3 april 2019 promoveerde Petra van den Boomgaard aan de Universiteit van Amsterdam. De kritieken waren lovend.
Zie daarvoor het Reformatorisch Dagblad en het NRC.
Luister hier het interview op Radio 1 – Focus
U kunt dit boek bestellen.
Gebonden, 672 bladzijden
Prijs: € 29,50
eBook: € 14,50
ISBN 9789493028043
Bestel op verbum.nl
Op woensdag 30 januari 2019 is een lespakket en een boek over Sobibor aangeboden aan de voorzitter van Provinciale Staten van Gelderland.
Het lespakket en het boek geven invulling aan motie 18M36, “aandacht voor Sobibor”,:Het lespakket is bedoeld voor scholieren van de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Het is ontwikkeld door onder andere Mirjam Huffener. De lessen volgen de levensverhalen van een aantal Gelderlanders. Nadruk ligt op de geschiedenis van Sobibor en het belang van archeologisch onderzoek.
- Het boek vertelt het verhaal van Sobibor en het archeologisch onderzoek wat daar heeft plaatsgevonden. Het boek is geschreven door Marek Bem, en is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in Sobibor (van wetenschapper tot leek), en zal verschijnen in het Pools, Engels, Duits en Nederlands. Op dit moment zijn de Poolse en Engelse versie beschikbaar.
Kees van den Baak neemt het lespakket in ontvangst
Bij de aanbieding hebben enkele scholieren van het Nuborgh college uit Elburg verteld over hun ervaringen bij de 75 jarige herdenking van de opstand in Sobibor. Hier kunt u meer lezen over deze uitreiking.
Op 21 januari heeft het Museum Majdanek het volgende bericht:
We nodigen u uit om deel te nemen aan de ontwerpwedstrijd van de permanente tentoonstelling in het Museum en de Herdenkingssite in het Duitse nazi-vernietigingskamp Sobibor. Het museum in Sobibor is een filiaal van het Staatsmuseum in Majdanek.
De competitie staat open voor natuurlijke personen, rechtspersonen en organisatie-entiteiten die geen rechtspersoon zijn, zowel uit Polen als uit het buitenland, die over bewezen kennis, ervaring en professionele vaardigheden beschikken om de volledige uitvoering van het contract te verzekeren.
De deadline voor het indienen van de aanvraag om deel te nemen aan de wedstrijd loopt af op 11 februari 2019 en voor het indienen van de wedstrijdinzendingen op 15 april 2019. Openbare bekendmaking van de resultaten van de wedstrijd vindt plaats op 14 mei 2019.
Gedetailleerde informatie over de regels voor deelname aan de wedstrijd:
– http://www.sobibor-memorial.eu/en/news/konkurs_na_opracowanie_koncepcji/1014
– http://www.majdanek.eu/…/konkurs_na_opracowanie_koncepc…/200
De competitie wordt georganiseerd met financiële steun van het federale ministerie van Buitenlandse Zaken van de Bondsrepubliek Duitsland.
Het tentoonstellingsscenario is uitgewerkt door het personeel van het Staatsmuseum in Majdanek. De nieuwe tentoonstelling presenteert feitelijke kennis over het Duitse vernietigingskamp dat in 1942-1943 in Sobibór in brede historische context opereerde.
Selma Wijnberg, de laatste Nederlandse overlevende van het Duitse vernietigingskamp Sobibór, is overleden. Dat meldt haar familie aan de NOS. Selma Wijnberg was 96 jaar.
Op 9 april 1943 werd de toen 20 jaar oude Wijnberg vanuit kamp Westerbork naar het vernietigingskamp in het oosten van nazi-bezet Polen gedeporteerd. Daar wist ze in oktober 1943, tijdens de opstand in Sobibór te ontsnappen, samen met haar Poolse vriend Chaim Engel, op wie ze verliefd was geworden.
Zwanger
Na een helse vlucht, waarop de meeste vluchtelingen uit Sobibór werden doodgeschoten, vonden Selma en Chaim onderdak op een zolder bij een Poolse boer. Daar verbleven ze negen maanden, tot ze in juli 1944 werden bevrijd door het Rode Leger.
Op de boerderij was Selma zwanger geraakt. Onderweg in het oosten van Polen beviel ze van een zoontje, Emiel. Het stel trok verder met de baby naar Odessa aan de Zwarte Zee, waar ze per boot naar Marseille gingen. Aan boord overleed Emiel. Voor de Griekse kust werd het lijkje in zee gegooid.
Uitgezet
Via Marseille kwamen Selma en Chaim in Zwolle terecht, waar ze introkken in hotel Wijnberg, waar Selma was opgegroeid. Ze werden bepaald niet met open armen ontvangen. KVP-minister Kolfschoten besloot dat Chaim als ongewenst vreemdeling moest worden uitgezet. Toen het stel daarop trouwde, bepaalde hij dat ook Selma weg moest, omdat ze door haar huwelijk de Poolse nationaliteit had gekregen.
Omdat Polen niet meewerkte, kon het stel toch in Zwolle blijven. Ze kregen er een zoon en begonnen een stoffenwinkel.
In 1951 emigreerden ze, verbitterd over de houding van Nederland, naar Israël. Vandaar verhuisden ze in 1957 naar de VS, waar ze de rest van hun leven bleven wonen. Chaim overleed in 2003.
Excuses
In 2010 bood minister Klink namens de Nederlandse regering excuses aan voor de ongepaste behandeling die ze na de oorlog had ontvangen. Selma keerde voor die gelegenheid voor het eerst, met haar twee kleindochters, terug naar Nederland, waar ze Zwolle bezocht. In 2017 werd daar een herdenkingsplaquette voor haar geplaatst.
De historicus Ad van Liempt schreef een boek over haar, onder de titel ‘Selma, de vrouw die Sobibór overleefde’
In Sobibór werden 34.000 Joodse Nederlanders vergast. Slechts 18 overleefden het, onder wie Jules Schelvis, oprichter van Stichting Sobibor, die de laatste jaren van zijn leven met succes aandacht vroeg voor de verschrikkingen die in Sobibór hadden plaatsgevonden.
Bronvermelding: NOS
