Verhalen

Op 17 maart 1943 vertrekt het derde transport vanuit Westerbork naar Sobibor. 964 personen maken deel uit van dit transport. Een van deze personen is Werner Abernau. Hij werd op 26 juni 1901 geboren in Berlijn. Na vele omzwervingen kwam hij in Nederland terecht en werd als Duitse vluchteling geïnterneerd in Kamp Westerbork…

Karol Anstadt werd op 21 november 1891 geboren in de Poolse stad Lemberg (Lwów) die indertijd behoorde tot Oostenrijk-Hongarije en nu in Oekraïne ligt. Met de Joodse religie had hij weinig, maar met het Jiddisch des te meer. Hij was artistiek. Hij kon goed tekenen en schilderen. Hij kreeg een baan als designer bij een borduurinrichting…

Jacob Benedik is geboren in Schimmert op 27 januari 1870, een buurdorp van Beek. Hij stamt uit een familie van handelaars, aanvankelijk in dierenhuiden, later in vee en vlees. In 1899 trouwde hij met Johanna Brückheimer (geboren 18 oktober 1875) uit het Duitse Külsheim. Het jonge echtpaar vestigde zich in Beek. Zij kregen samen vier kinderen: Selma (1900), Leo (1902), Bertha (1903) en Fred (1911). Jacob bleef werkzaam als veehandelaar…

Rachel Borzykowski was gehuwd met Jules Schelvis, de oprichter van Stichting Sobibor. Rachel en Jules zaten in het transport naar Sobibor dat op 1 juni 1943 vanuit Westerbork vertrok. Jules was een van de weinigen die Sobibor overleefde, Rachel werd er op 4 juni 1943 vermoord.

Jules Schelvis werd op 7 januari 1921 in Amsterdam geboren als zoon van diamantzager Jacob Schelvis…

Abraham Elias Boutelje was gepromoveerd in de Slavistiek en werkte als vertaler van Poolse, Russische, Servo-Kroatische en Tsjechische werken en hij maakte de prachtigste vertalingen. Wie was hij?

Abraham werd op 29 maart 1894 geboren in het gezin van Israël Boutelje (Amsterdam, 17 augustus 1859 – Amsterdam, 27 maart 1924) en Elisabeth Elte (Alkmaar, 25 december 1864)…

Nathan Buijtekant en zijn vrouw Theresa Barendse en dochter Mia gaan mee met het zesde transport dat vanuit Westerbork naar Sobibor vertrekt. Nathan en Theresa zijn beiden 34 jaar. Hun dochtertje nog maar 7 maanden oud. Na een transport van enkele dagen …

Sophia en Geertruida waren dochters van Levie Cohen (1825-1906) en Debora Frank (1826-1887). Sophia is op 05-10-1865 in Winschoten geboren. Op 22-08-1867 “des voormiddags te zes uur” zijn Geertruida en Ali geboren: een tweeling. Hun vader Levie Cohen was een broer van mijn overgrootmoeder Mereltje (Mietje) Bamberger-Cohen…

Op dinsdag 23 maart 1943 vertrok de vierde trein vanuit Westerbork naar Sobibor. Van de 1250 mannen, vrouwen en kinderen zou niemand de oorlog overleven. Iemand die omstreekst dezelfde datum vanuit Frankrijk op transport naar Sobibor werd gezet, was de Nederlandse kunstschilder Max van Dam.

Max van Dam (*1910) was een zoon van Aron van Dam, SDAP-voorman in Winterswijk, en Johanna Leviticus…

Roosje wordt geboren op 30 juli 1896 in Den Helder. Haar ouders zijn Salomo Meijer Manheim en Sara Manheim-Grunwald. Roosje trouwt op 4 maart 1927 met Joël Abraham Cohen. Na hun huwelijk woonden ze aan de Kerkstraat 4 te Oldenzaal. Joël had een slagerij aan de Grootestraat en ook een was- en strijkinrichting aan de Marktstraat…

Het gezin Davids heeft heel wat talenten voortgebracht, Hakkie Davids werd als Hartog David in de Raamstraat in Rotterdam op 22 mei 1879 geboren en was de oudere broer van Louis Davids en Heintje Davids. Zijn ouders, Levie David (Rotterdam, 25 oktober 1857 – Rotterdam, 6 augustus 1909) en Francina Terveen (Rotterdam, 19 januari 1858 – Amsterdam, 22 mei 1927), verdienden hun geld door op kermissen …

Rebecca Louise Deen werd op 27 juli 1926 geboren in Loosdrecht. Na een oproep voor tewerkstelling dook Rebecca samen onder met haar broer Harrold. Zij werden verraden. Op 13 juli 1943 werden zij gedeporteerd naar Sobibor. Zij werden na aankomst in de gaskamers vermoord…

Abraham Daniël Delaville was beambte van de Israëlitische Gemeente in Amsterdam en leraar op een Joodse school. Abraham Daniël werd vernoemd naar zijn opa, Abraham Daniël Delaville (1807-1877). Het gezin Delaville woonde in juni 1941 op de Plantage Middenlaan 23-2. Ze waren buren van Henriëtte Pimentel, de directrice van de crèche die bij de Hollandse Schouwburg hoorde…

Het verhaal van Jozef van Delft op de Joodse markt in de Gaaspstraat. De markt was alleen toegestaan voor Joden, maar hij trotseerde de normen – een dure keuze. Geboren in Wildervank, kwam Jozef, samen met zijn vrouw Jenny Meijer, tragisch aan zijn einde in Sobibor in juli 1943. Zijn twee kinderen, Saartje en Jakob, werden een jaar eerder al gedeporteerd naar Auschwitz.

Salomon (Sally) Doof werd op 4 januari 1908 in Amsterdam geboren als zoon van Rachel Kijl (Amsterdam, 3 juni 1888) en koopman Daniël Doof (Amsterdam, 11 augustus 1889 – Sobibor, 2 juli 1943). Zijn moeder Rachel overleed op 25 december 1916 aan de gevolgen van een ongeval. Ze zeemde de ramen en viel in de gracht. Ze kreeg tyfus door besmet water en overleed.
Vader Daniël hertrouwde met…

Emmy Dreesde, dochter van Joël Dreesde en Judith Hamburger, geboren in Amsterdam op 25 maart 1912 en vergast in Sobibor op 21 mei 1943, 31 jaar oud. Op 23 oktober 1935 in Den Haag gehuwd met Louis Cortissos, geboren in Amsterdam op 23 juni 1912 en overleden in Amsterdam op 11 juni 1959, 46 jaar oud. Hij werd begraven op de Portugees Israëlitische begraafplaats Beth Haim in Ouderkerk aan de Amstel…

De genealogie van de familie Eliasar gaat terug tot 1705 in welk jaar het eerste spoor is gevonden in Nederland. Eerst gesetteld in Amsterdam en begin 19^e eeuw naar Rotterdam om begin 20^e eeuw weer terug te keren naar Amsterdam. Leon Elias Eliasar (1890 Rotterdam-1943 Sobibor) – zoon van Isaac Eliasar en Sara Henderina  Else – is in 1911 verhuisd naar Hamburg waar hij zijn vrouw Rahel Levin (1895-1943) ontmoette (huwelijk 1913)…

Broer en zus zijn 14 en 12 jaar wanneer ze onder andere samen met hun vader, Markus Feniger, gedeporteerd worden naar Sobibor en direct bij aankomst worden vermoord in de gaskamers van Sobibor. Harry (Herszel) wordt op 9 april 1928 geboren in Amsterdam. Als derde kind van Markus Feniger en Sara Wijnberg…

Benjamin Flesschedrager werd op 8 september 1895 in Amsterdam geboren als zoon van Barend Flesschedrager en Kaatje Waterman en hij trouwde in Zaandam op 5 juli 1917 met Sara Coezijn (Amsterdam, 7 augustus 1895), dochter van Philip Coezijn en Vrouwtje Poppegaai.

De familie Flesschedrager is een oud Joods-Amsterdams geslacht…

Om 8 uur ‘s ochtends, op 10 februari 1943, komen overvalwagens voorrijden. De nazi’s komen de Joodse meisjes van het Joodse meisjesweeshuis ophalen. Een paar meisjes kunnen op tijd wegkomen via de achtertuin, maar de meesten worden meegenomen. Via Oostburg vertrekken 63 kinderen en 7 personeelsleden met de trein naar Westerbork, waaronder Rebekka Frank, de 67-jarige directrice van het meisjesweeshuis. Op 10 maart…

Op dinsdag 1 juni 1943 vertrok het veertiende transport van Westerbork naar Sobibor. Het was het transport dat alleen Jules Schelvis overleefde. 3005 anderen, waaronder het gezin Fransman uit Amsterdam, werden vermoord. Hartog, Reina en hun zoontje Joseph kwamen niet terug. Een van hun zoons overleefde wel de oorlog…

Izak (Ies) Fransman werd op 23 juli 1898 geboren in de Lepelstraat, een klein straatje achter theater Carré te Amsterdam. Het was van eenvoudige komaf, zijn vader Gabriel was diamantbewerker…

Simon Furth werd op 19 december 1912 in Amsterdam geboren. Hij was leerling diamantbewerker. Hij speelde uitstekend viool en had les van Ferdinand Helmann, eerste concertmeester van het Concertgebouworkest. Door ondersteuning van het Henri Polakfonds kon hij als violist studeren. In 1935 trouwde hij met de joodse kantoorbediende Elisabeth Papier en in hetzelfde jaar werd hij violist van het Concertgebouworkest…

Toen op 5 september 1999 in Vught het gedenkteken voor de weggevoerde Joodse kinderen werd onthuld, kon Judith Waterman daarbij niet aanwezig zijn, tot haar teleurstelling én opluchting. Een goede vriend was wél gegaan en had foto’s genomen van het monument. ‘Ik heb iets bijzonders voor je’ zei hij, ‘de naam van je zusje staat op het monument.’ Judith was geschokt; de naam van haar zusje… en toen zij de foto zag met de naam op het monument, haar eigen naam, raakte zij in verwarring. Het stond er echt: Judith van Geens. Later ging zij zelf naar Vught…

Catharina Godefroi (Cato zoals ze werd genoemd) is geboren op 24 mei 1892 te Amsterdam in een familie van eenvoudige nette mensen, waarin nog de echo voelbaar was van het feit dat ze eens de eerste Joodse minister uit de geschiedenis van Nederland hebben opgeleverd: Michel Henry Godefroi was minister van Justitie in het eerste kabinet Thorbecke en de familie had een zekere trots over zijn bestaan. Die was nog te merken aan de omstandigheid dat…

Rika Wilhelmina Godschalk werd op 6 juni 1898 in Rotterdam geboren als dochter van Hartog (Henri) Godschalk (Rotterdam, 24 oktober 1864), accountant, en Catharina Haagens (Rotterdam, 17 oktober 1874) op de Karresteeg 14. Het gezin verhuisde in de jeugd van Rika naar de Nieuwe Binnenweg 126b. Op 2 augustus 1923 huwde Rika…

Op de persoonskaart van de Joodse raad staat zijn naam: Isaac Goudeket en dan is er met rood doorheen geschreven Tr 8-6-43. In de rechter bovenhoek staat een, eveneens rode, V en een verwijzing naar B. 62. Tot slot links bovenin een gestempelde afdruk: k l
Een foto, die ik kortgeleden in bezit kreeg, en die persoonskaart is wat er tastbaar resteert van grootvader Goudeket. Geboren op 11 augustus 1883, bootwerker van beroep en joods, Nederlands Israëlitisch om precies te zijn en getrouwd met…

Rita Emily (Rita) Goudeket wordt op 4 november 1930 geboren in Amsterdam. Ze is enig dochter van Maurits (Mau) Goudeket en zijn vrouw Rebecca (Bep) Goudeket – Neeter en wonen in de Rivierenbuurt in de Roerstraat 83-II te Amsterdam vlak voor een klein plantsoen. Mau werkte volgens het telefoonboek van 1942 bij de Handel Maatschappij Europa Azie…

Lina Colthof-Gudema is geboren op 13 september 1881 in Onstwedde (Oost-Groningen) als dochter van Aron Gudema en Betje Gudema-Schaap. Haar vader was een vleeschouwer. Lina had 7 broers en zussen, waarvan er uiteindelijk één de oorlog overleefde, de rest is allemaal vermoord in Sobibor of Auschwitz. Lina ging op zestienjarige leeftijd naar Oldenzaal om daar bij de familie Schweiger te werken als dienstmeisje…

Op dinsdag 29 juli 1943 vertrok een trein vanuit Westerbork naar Sobibor. Mijn opa en oma zaten in deze trein.
Mijn opa Henri Haagens geboren op 30 maart 1900 te Middelharnis was voorzitter van M.S.V.V. Middelharnis. De plaatselijk voetbalvereniging in Middelharnis. Mijn oma heette Margaretha Haagens – Roos en was geboren op 6 maart 1907…

Izaäk Heijman was 95 jaar toen hij op transport moest. Hij was daarmee de oudste bewoner van Rijssen die werd weggevoerd. Izaäk ging op 13 april 1943 vanuit Westerbork naar Sobibor, waar hij bij aankomst, op 16 april 1943 werd vermoord…

Het gebeurde op een woensdag in maart, in 1943. Rond het middaguur arriveerden de Nederlandse politieagenten Abraham Kipp en Hendrik Reit in een motor met zijspan bij de boerderij van Cornelis Brouwer aan de Krommesteeg in Ede. Brouwer was net klaar met de warme maaltijd die hij, zoals hij de laatste tijd gewoon was, had genuttigd met onderduiker Wout. Het was het enige moment van de dag waarop Wout, die eigenlijk Bernhard Hellmann heette, in de boerderij kwam. Overdag…

Op 2 maart 1943 vertrekt de eerste trein uit Westerbork naar Sobibor. Drie dagen is de trein onderweg om op plaats van bestemming aan te komen. In dit transport zitten bijna 100 jongens van het Joodse jongensweeshuis Megadle Jethomim (opvoeders van Wezen). Onder hen zijn de broers Semi (14 jaar) en Alfred Hofmann (16 jaar).

De joodse Joseph Gompers en Paulina Hollander zagen elkaar voor het eerst tijdens een ontmoeting die door hun ouders georganiseerd was. Ze trouwden en stichtten een gezin. De Tweede Wereldoorlog maakte aan hun gelukkige bestaan echter op brute wijze een einde…

Op dinsdag 18 mei 1943 vertrekt een transport vanuit Westerbork. Veewagons gevuld met 2511 personen worden gedeporteerd naar Sobibor. In dit transport zit het gezin Jacks. Julius en Else met hun dochter Susi. Op 21 mei komt het transport aan in Sobibor. Iedereen wordt bij aankomst vermoord. Niemand overleeft het transport.

Het gezin woonde tijdens de oorlog op de Patroclosstraat 24-1 in Amsterdam. Julius Jacks…

Salomon was de jongste van vier kinderen, drie zoons en een dochter. Hij nam deel in het familiebedrijf, een maatkleermakerij sinds 1838. Hun vader, Louis de Jong was gedurende een periode hofleverancier. In de dertiger jaren had de firma zaken in Arnhem (waar de zaak was opgericht), Utrecht, Den Haag en Amsterdam. De tweede wereldoorlog bracht dit alles tot een einde, toen de zaken door de nazi’s werden gesloten…

Op 10 maart 1943 vertrok het tweede transport vanuit Westerbork naar Sobibor. Emanuel Kool zat in dit transport. Hij was 76 jaar toen hij werd vermoord in Sobibor.
Op 6 februari 1867 werd Emanuel Kool geboren in Amsterdam. Hij was een zoon van Israel Kool en Saartje Goudsmit. Emanuel trouwde op 1898 in Amsterdam…

David de Laaij was een van de zuurventers van vooroorlogs Amsterdam. Hij werd geboren op 7 augustus 1882 in Amsterdam als zoon van Isaac de Laaij en Helena Bokkie en vermoord in Sobibor op 9 april 1943. David wordt genoemd in het boekje “De Laatste Joodse Zuurventer van de Amsterdamse Eilanden” van Barend Zwaaf (Amsterdam 2000). Zwaaf vertelt in zijn boekje dat hij zich moest melden bij…

Lena de Leeuw. Augustus 1920 gaat Lena werken bij de Bijenkorf op de hoedenafdeling en in 1924 wordt zij directrice van het hoedenatelier. In 1925 vraagt zijn een paspoort aan en reist voor haar werk naar Parijs. In 1928 trouwt Lena met Hijman..

Clara Mok wordt geboren op 27 september 1871 in Amsterdam. Haar ouders zijn Nachman Mok en Rebecca Carvalje. Op 24 april 1895 trouwt Clara met Abraham Lenson, geboren in Alkmaar op 11-2-1867. Het echtpaar gaat wonen op de Gelderschekade 105 II te Amsterdam. Abraham Lenson is eerst bediende…

Louis Leijdesdorff wordt geboren op 26 mei 1875 te Franeker als zoon van een slager, Abraham Leijdesdorff. In 1901 verhuist hij naar Vlissingen en gaat werken als slager bij een exportslagerij. Op 3 december 1902 trouwt Louis met Rika Louise van Os. Haar vader, Salomon van Os dreef een slagerij …

Marianne Loonstein werd op 4 september 1863 geboren in Den Helder. Daar trouwde ze in 1890 met Izaak Leendert Groen, die handelaar in confectie was, ook wel ‘galanteriekoopman’ genoemd. Hun kinderen werden in Zaandam geboren. In 1914 overleed haar man. Zijn steen staat op de joodse begraafplaats aan de Westzanerdijk. Marianne ging na zijn dood door als winkelierster, vermoedelijk in confectie…

Jaantje Luteraan kwam uit Zwolle, waar ze op 15 juli 1881 werd geboren. Ze was een dochter van Eduard Luteraan en Aaltje Stibbe. Eduard en Aaltje kregen nog meer kinderen; Eva (Zwolle, 14 augustus 1875 – Sobibor, 14 mei 1943), Betje (Zwolle, 31 oktober 1877 – Auschwitz, 11 december 1942) en David (Zwolle, 23 oktober 1884 – Auschwitz, 29 oktober 1942). Eduard en Aaltje overleden op jonge leeftijd…

Soms staan er namen op de transportlijsten van personen van wie we nog weinig weten. Een van die personen is Ryfka Malinger. Zij werd geboren op 11 augustus 1909 in Baligród, een dorpje in Polen. Zij vluchtte uit Polen en kwam in Nederland terecht. Ze staat op een foto uit 1942 met andere vluchtelingen uit Oost-Europa. Zij woonde in Gouda, aan de Lange van Wijngaardstraat. Op 27 april ging zij op transport naar Sobibor en werd…

Elsje wordt op 13 maart 1884 geboren te Lemsterland als dochter van Marcus Davidson en Froukje Velleman. Ze staat overal benoemt als ‘Elsje’, in haar geboorteakte staat echter de naam ‘Esje’ geregistreerd. Elsje trouwt op 16 november 1906 met Emanuel Mendels in Lemsterland…

Hendrica wordt op 24 april 1882 geboren te Wetstellingwerf als dochter van Mina Medels-Davidson en Abraham Mendels. Bij de geboorte komt het gezin erachter dat hun dochter doof is. Hendrica heeft al twee broers en twee zussen: Pietje, Betje, Emanuel en Salomo. Later krijgt ze nog twee zusjes en twee…

Levi wordt op 24 april 1885 geboren te Wetstellingwerf als zoon van Mina Medels-Davidson en Abraham Mendels. Levi wordt, net zoals zijn oudere zus Hendrica, doof geboren. Als Levi geboren wordt heeft hij al twee broers en drie zussen: Pietje, Betje, Hendrika, Emanuel en Salomo. Hij zou nog een zus gehad hebben, Vroukje…

Hijman Metzelaar. Deed na de ULO diverse opleidingen, waaronder boekhouding, gemeentefinanciën en Duits (!) en kwam in   mei 1921 als schrijver in het Wilhelmina Gasthuis. In augustus 1921 is er een schrijven van het ziekenhuis waarin een hogere rang en salaris toegekend wordt. Jaarlijks wordt dat gecontinueerd…

Een legende voor de 2e Wereldoorlog was “Brutale Coba”, een visverkoopster voor de Jodenbreestraat nummer 30 / Houtkopersdwarsstraat, bij het toenmalige café De Grote Slok. Volgens de overleveringen bediende Brutale Coba zich van een oude truc, via een rietje in de anus een vis volblazen met lucht, waardoor de vis er boller, glanzender en verser uitzag. Ging je bij Brutale Coba de vis goed inspecteren en zag je van de koop af, dan werd je, ook weer volgens de overleveringen, de huid volgescholden. Vandaar de bijnaam…

Jacob van Moppes (Amsterdam, 18 augustus 1876 – Sobibor, 26 maart 1943) was de zoon van Jacob Isaac van Moppes en Klaartje Goldsteen. Hij werd slager van beroep en trouwde in 1902 met Sara Haringman (Amsterdam, 15 juli 1861- 7 april 1930) en na het overlijden van Sara trouwde hij op 27 mei 1931 met Mietje Haringman (Amsterdam, 20 oktober 1885 – Sobibor, 26 maart 1943). Sara en Jacob hadden…

Benjamin Nieweg is op 03-09-1871 in Termunterzijl geboren en op 23-07-1943 in Sobibor vermoord. Hij was een zoon van Levij Nieweg (1837-1905) en Geertje van Zanten (1836-1901), en kwam uit een gezin van 10 kinderen. Twee van zijn zussen, Clara Nieweg en Marie Therese Cohen-Nieweg, zijn op 23-11-1942 in Auschwitz vermoord…

Mietje Cohen-Nieweg is op 27-10-1910 in Slochteren geboren en op 23-07-1943 in Sobibor vermoord. Zij was een dochter van Benjamin Nieweg (1871-1943) en Sophia Bamberger (1877-1943), en was de jongste uit een gezin van drie kinderen. Haar zuster Geertje is met haar echtgenoot…

Rosi Hanna Ochs werd geboren in Duitsland. Toen de nazi’s aan de macht kwamen, besloten haar ouders haar naar Nederland te sturen. Naar haar grootouders in Oss. Ze was net 9 jaar toen ze daar aankwam. Via het Joodse Meisjesweeshuis in Amsterdam kwam ze in Westerbork terecht. Zonder familie werd zij gedeporteerd naar Sobibor waar zij werd vermoord. Rosi Hanna was 13 jaar…

Suze Philips werd geboren op 25 juni 1926 in Amsterdam. Zij was de dochter van Jacob Philips en Betsy Sealtiel. Suze woonde met haar ouders, broer Meijer en zusjes Jeannette en Beppie in Hilversum toen de oorlog begon. Haar vader had daar een winkel. Deze werd onteigend door de nazi’s. Op 18 november 1942 moesten ze Hilversum verlaten en gaan wonen in het Joodse getto in Amsterdam…

Jannetje van Buren was de jongste van een gezin van zes kinderen. Haar ouders hadden een winkel in Goedereede. Jannetje trouwde op 14 mei 1875 met Joseph Salomon Philipse, een geboren en getogen Briellenaar. Het echtpaar vestigt zich in Brielle. Joseph begint daar zijn eerste dansschool. Menig Briellenaar krijgt bij hen dansles…

Op 27 februari 1943 meldt Lena Barend zich met haar 1-jarig zoontje Aron vrijwillige in Westerbork. Haar echtgenoot, Joseph Polak, was al vanaf 14 november 1942 in Westerbork. Lena dacht dat ze veilig waren in Westerbork, omdat Joseph een baantje had. Toch werden ze nog geen maand later na haar aankomst met z’n drieën op gedeporteerd naar…

Op 5 september 1928 werd Louis Polak geboren in Den Haag. Hij was 14 jaar toen hij op 25 mei 1943 samen met zijn ouders Isidore en Klaartje en broertje Max naar Sobibor werd gedeporteerd. Niemand overleefde dit transport…

Jules is samen met zijn vader Maurits eind juni 1943 op het treintransport vanaf Westerbork naar Sobibor gezet en daar enkele weken later op 16 juli 1943 later vergast, Maurits op 2 juli 1943…

Hartog Poons werd geboren op 22 juni 1894 te Den Haag als zoon van Michel Poons (7 juli 1865 – 27-12-1926, koopman/fruithandelaar) en Hadasse van der Kloot (24 oktober 1870 – 21 januari 1943 Auschwitz).
Sara Wolff werd geboren op 13 januari 1895 te Den Haag als dochter van Hartog Wolff (winkelier en kantoorbediende) en Rozetta Sanders…

David van der Reis werd op 4 september 1918 in Groningen geboren als zoon van Israël van der Reis en Esther Wolffers, David had een oudere broer Max en kreeg nog een broer Michiel genaamd. Het gezin verhuisde eerst naar den Haag en in 1932 naar Amsterdam. Na zijn opleiding tot machine-bankwerker volgde David in England een opleiding koeltechniek en ging daarna in Rotterdam wonen…

Edmond Samson werd geboren op 12 november 1898 in Luik, België, zoon van Julius Sally Emanuel Samson en Mary Courant. Julius en Mary kregen 5 kinderen, Edmond  Arnold (18-3-1900), Siegfried (19-8-1901), Julie (27-6-1903) en Vital (27-6-1906). Vader Julius Sally had een onderneming in farmaceutische flessen in Luik België…

Op 2 maart 1943 vertrekt vanuit Westerbork het eerste transport naar Sobibor. In deze trein zit de 13-jarige Izaak Garson Slager uit Amsterdam. Samen met zijn ouders Betje (47 jaar) en Felix (47 jaar) komt hij drie dagen later aan in Sobibor. Op dezelfde dag…

Abraham Sarluïs wordt geboren in Londen op 9 april 1868. Op 2 maart 1943 vertrekt hij vanuit kamp Westerbork met het eerste transport naar Sobibor.

Salomon Sarfaty werd geboren op 12 juni 1885 in Amsterdam als zoon van Joseph (Joost) Sarfaty en Betje de Vries. Salomon Joseph Sarfaty kwam uit een Portugees-Israëlitisch gezin. Zijn vader was een strenggelovig man die tot op hoge leeftijd trouw naar de synagoge ging. Zijn moeder was een Hoogduitse-Israëlitische vrouw die zich hield aan de regels…

Levie Sluijzer werd op 6 april 1943 gedeporteerd van Westerbork naar Sobibor. Hij sprak met zijn achterblijvende broer af om een briefje aan de onderkant van zijn wagon te verstoppen. De broers wisten dat dezelfde treinen heen en weer reden. Broer Mozes overleefde de oorlog en bewaarde het onthutsende verslag uit de eerste hand. In het boek Vernietigingskamp Sobibor van Jules Schelvis wordt deze geschiedenis uitgebreid beschreven. Het originele briefje…

Op 6 april 1943 vertrekt een transport vanuit Westerbork naar Sobibor. In een van de veewagons zit Sara Speijer, een 6-jarig meisje uit Den Haag. Ze is niet alleen. Ze is samen met haar ouders, Salomon en Vogeltje, en haar zes broers…

Stel je eens voor hoe Ellen Sanders en haar man Ben de Swarte zich gevoeld moeten hebben tijdens hun transport naar Sobibor op 8 juni 1943. Ze waren ouders van een baby van 3 maanden oud die door de buurvrouw was meegenomen enkele minuten voor hun arrestatie op 26 mei 1943.

Ellen en Ben werden gedeporteerd vanuit Westerbork naar Sobibor zonder hun dochter met het zogenaamde kindertransport uit Vught. Dochter Tsiwja overleefde als Carla. Op Carla’s verzoek delen we het verhaal van haar vermoorde biologische ouders.

Hij was schoenmaker van beroep, maar speelde een essentiële rol in de synagoge. Wie was Abraham Stodel?

Abraham Stodel werd geboren op 19 juli 1887 als zoon van Salomon Stodel (1854) en Aaltje Visser (1858) en hij trouwde op 14 mei 1914 met Espérance Abram (Amsterdam, 27 april 1884). Espérance en Abraham kregen op 21 mei 1916 een zoon, Salomon. Salomon overleed op 6 oktober 1916…

“Het waren twee lieve oude mensen. Zij moesten mij ontslaan, omdat een Arisch meisje niet langer mocht dienen in een joods huishouden. Maar wij hielden contact met elkaar. Ze mochten ook niet meer reizen met de bus. Toen ik trouwde in Geleen, kwamen ze helemaal te voet vanuit Beek om ons een cadeau te bezorgen voor ons huwelijk.” Aldus mevrouw Anna Gulikers uit het Limburgse Beek. Zij sprak over het Joodse echtpaar Steinberg…

Hij was schoenmaker van beroep, maar speelde een essentiële rol in de synagoge. Wie was Abraham Stodel?

Abraham Stodel werd geboren op 19 juli 1887 als zoon van Salomon Stodel (1854) en Aaltje Visser (1858) en hij trouwde op 14 mei 1914 met Espérance Abram (Amsterdam, 27 april 1884). Espérance en Abraham kregen op 21 mei 1916 een zoon, Salomon. Salomon overleed op 6 oktober 1916…

Hij was schoenmaker van beroep, maar speelde een essentiële rol in de synagoge. Wie was Abraham Stodel?

Abraham Stodel werd geboren op 19 juli 1887 als zoon van Salomon Stodel (1854) en Aaltje Visser (1858) en hij trouwde op 14 mei 1914 met Espérance Abram (Amsterdam, 27 april 1884). Espérance en Abraham kregen op 21 mei 1916 een zoon, Salomon. Salomon overleed op 6 oktober 1916…

IJsaäc (IJk) Vleeschdraager werd op 27 januari 1881 geboren als oudste zoon van Isaäc Vleeschdraager en Sara Jacobs. Het gezin zou uit 4 jongens en 4 meisjes bestaan. Hij was eerst diamantbewerker en later vertegenwoordiger in fotografische artikelen. Hij was een heel goede amateurfotograaf. Toen er in de diamantindustrie minder werk kwam maakte hij van zijn hobby zijn beroep.

Jaantje Vleeschdraager-Luteraan werd op 15 juli 1881…

Daniël Vrenkel en zijn vrouw Saartje West waren Groningers. Daniël werd geboren in Vlagtwedde op 13 juli 1905 en Saartje in Wildervank op 6 oktober 1909 en ze trouwden in 1930. Daniël was ondernemer en samen met zijn vader Mozes en broer Heiman dreven de Vrenkels de ‘Veenkoloniale Zakkenhandel Fa. M Vrenkel en Zonen. Ze produceerden jute zakken voor allerlei doeleinden…

Sam de Vries werd op 24 september 1892 geboren in Amsterdam. Hij was een zoon van de acteur Louis de Vries en begon al jong bij diens toneelgezelschap. Hij maakte in 1915/1916 een tournee door Nederlandsch Indië, werkte daar enige tijd bij het toneelensemble Een lach en een traan, en kwam in 1918 terug naar Nederland, waar hij zijn loopbaan voortzette bij zijn vader in de Hollandsche Schouwburg. Hij was verbonden…

Heintje Walvis (geb. 5 oktober 1920) en Salomon Wegloop (geb. 23 januari 1921) woonden bij elkaar om de hoek in de Transvaalbuurt (Amsterdam-oost). Salomon op Tugelaweg 114 III en Heintje op de Ben Viljoenstraat 5 II. Zij trouwden 0p 8 april 1942 en kregen één zoon, Jacob, op 30 januari 1943.
Heintje en Salomon zijn in Sobibor vermoord op 16 juli 1943. Jacob overleefde door onder te duiken.

Awigdor Kiwe (Karl) Weisbard werd geboren in Rozdol in Galicië op 28 maart 1877. Hij trouwde met Hennie Malke Finkel (Tarnopol, 4 april 1880 – Sobibor, 2 april 1943) en het echtpaar trok in eerste instantie naar Wenen, waar op 5 maart 1903 hun dochter Franziska werd geboren en op 6 juni 1904 dochter Rosa (Sobibor, 23 juli 1943).

In 1905 ging het gezin naar Rotterdam. Ze werden op 28 april 1905…

De handel in vee en vlees, dat was sedert meer dan een eeuw de core business van Joden op het Limburgse platteland. Joodse veehandelaars gingen per fiets langs boerderijen. Als zij bijvoorbeeld hoorden dat ergens een stierkalf was geboren, bezochten zij de boerderij. Vaak spraken zij dan af dat de eigenaar het diertje zou verzorgen tot het moment dat het klaar was om te worden geslacht…

In 1905 ging het gezin naar Rotterdam. Ze werden op 28 april 1905…

Kaatje Wurms (19 augustus 1927) en Veronica (Femma) Wurms (4 mei 1929) werden in Amsterdam geboren als dochters van Simon Wurms (Amsterdam, 18 april 1905 – Auschwitz, 31 maart 1944) en Rachel Buijtekant (Amsterdam, 5 juni 1907 – Sobibor, 2 april 1943).Simon Wurms was koopman, en handelde in ‘lompen’ en later als bontwerker…

Hij was 98 jaar. Daarmee de oudste Nederlandse man die tijdens de holocaust werd vermoord. Op 20 april 1943 ging hij met een goederen- of veewagon op transport naar Sobibor. Drie dagen later werd hij bij aankomst vermoord in het vernietigingskamp Sobibor. Zijn naam was Meijer van Zuiden. Meijer van Zuiden werd geboren op 30 december 1844 in Hoogeveen. Hij was de zoon…

Klaartje Walvisch werd geboren op 6 februari 1911 in de oude Jodenbuurt in Amsterdam en trouwde in december 1934 met Joseph de Zwarte (Amsterdam, 2 augustus 1911 – 31 maart 1944), zoon van Simon de Zwarte en Mietje Polak. Klaartje was de dochter van Mietje Breemer en Barend Walvisch en het gezin had 11 kinderen, waaronder…